دومین همایش ملی تنوع زیستی دیرینه و پانزدهمین همایش انجمن دیرینه‌شناسی ایران که از فردا، سوم خردادماه با حضور و سخنرانی اندیشمندان داخلی و خارجی در مراغه برگزار می‌شود، فرصت‌هایی را برای توسعه این کهن‌شهر فراهم می‌کند؛ فرصت‌هایی که به هدایت و پیگیری مسئولان محلی نیاز دارد.
به گزارش ایرنا پیش از این ۱۴ دوره از این همایش در مراکز استان‌ها و دانشگاه‌های معتبر کشور برگزار شده و میزبانی مراغه از این رویداد نیز با توجه به ظرفیت بالای منطقه فسیلی این شهرستان مورد اقبال شورای راهبردی سازمان محیط زیست و انجمن دیرینه‌شناسی کشور قرار گرفته است. بر همین اساس به نظر می‌رسد نحوه مواجهه مسئولان با برگزاری این همایش ملی و تاثیری که برگزاری آن می‌تواند در روند توسعه شهرستان داشته باشد، باید مورد بررسی قرار بگیرد و برای آن برنامه‌ریزی شود.
فرصتی برای احیای کارگروه پیگیری و ثبت ژئوپارک در منطقه فسیلی
حضور مسئولان و اندیشمندان حوزه دیرینه‌شناسی در مراغه فرصتی بی‌نظیر برای تشکیل جلسه برای کارگروه ثبت ژئوپارک فراهم می‌کند به ویژه آنکه دکتر عباس قادری، رئیس انجمن دیرینه‌شناسی کشور به عنوان یکی از سخنرانان روز نخست این همایش ملی پیش از این نیز بر لزوم ثبت ژئوپارک منطقه فسیلی مراغه تاکید داشته است.
وی معتقد است که «منطقه فسیلی مراغه در زمره پنج ناحیه بسیار مهم و ارزشمند فسیل‌های مهره‌داران جهان قرار دارد و از استعداد لازم برای ثبت به عنوان یک ژئوپارک بین‌المللی برخوردار است». دکتر قادری به اهمیت ثبت ملی و جهانی منطقه فسیلی مراغه به عنوان ژئوپارک نیز اشاره و بیان می‌کند: ژئوسایت‌های فسیلی در هر جای دنیا که باشد، مورد توجه قرار می‌گیرد و اهمیت دادن به معرفی و بهره‌برداری مناسب از آن به روند توسعه سرزمینی کمک می‌کند. وی وجود ظرفیت ارزشمند فسیل‌های مهره‌داران را برای شهر مراغه و استان آذربایجان‌شرقی نعمتی بزرگ و سرمایه‌ای بالقوه می‌داند که شایسته توجه بیشتر از سوی نهادهای مختلف ستادی و دانشگاهی و تلاش برای جلب سرمایه‌گذاری با هدف توسعه گردشگری است.
به گفته رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران چنین ظرفیت ارزشمندی که نمونه آن در دیگر کشورهای منطقه نظیر ندارد و در دنیا نیز موارد مشابه آن اندک می‌باشد، نیازمند مطالعه و معرفی بیشتر و ایجاد ژئوسایت‌های مختلف در قالب یک ژئوپارک جهانی مهم است. دکتر قادری تاکید می‌کند: ژئوسایت فسیلی مراغه به تنهایی ارزش علمی، گردشگری، توسعه‌ای و اقتصادی دارد و منطقه مراغه می‌تواند به عنوان چهارمین ژئوپارک ملی ایران معرفی و در سطح جهان مطرح شود. رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران بیان کرد: ثبت ژئوپارک می‌تواند محور توسعه مراغه باشد و مسئولان محلی و استانی باید به این ظرفیت ارزشمند علمی بیش از پیش توجه کنند؛ همچنین با توجه به اینکه تجربه ثبت ژئوپارک ارس در آذربایجان‌شرقی هم وجود دارد، از این تجربه می‌توان برای بهره‌برداری بهینه از دامنه‌های جنوبی سهند استفاده کرد.
رئیس اداره محیط زیست مراغه نیز می‌گوید: چندین سال قبل کارگروه پیگیری و ثبت ژئوپارک در منطقه فسیلی مراغه تشکیل و یک جلسه از آن نیز برگزار شد اما نبود پیگیری و حمایت موجب شد تا به فراموشی سپرده شود. «غلامرضا زارع» با بیان اینکه برگزاری این همایش ملی فرصتی برای احیای این کارگروه فراهم می‌کند، بیان کرد: ریاست این کارگروه را فرمانداری و دبیری آن را محیط زیست بر عهده دارد و برخی دیگر از دستگاه‌های اجرایی نیز در آن عضویت دارند.
فرصتی برای مراکز آموزش عالی مراغه
معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان، ۶ بهمن سال گذشته و در آیین معارفه رئیس فعلی دانشگاه مراغه تاکید کرد که «تحقق دانشگاهی به وسعت شهر به عنوان شعار دانشگاه مراغه به تعبیری نشان می‌دهد که این مرکز باید جامع‌محور و پایه بوده و برای ظرفیت‌ها و عناوین منطقه‌ای همچون «مراغه، بهشت دیرینه‌شناسان» باید پاسخ داشته باشد. «هاشم داداش‌پور» با تاکید بر اینکه دانشگاه مراغه باید جایگاه خودش را در محیط ملی پیدا کند و پاسخگوی نیازهای محلی باشد، بیان کرد: این دانشگاه می‌تواند علاوه بر منطقه، نیازهای جهانی را هم پاسخ دهد؛ برای نمونه در پاسخ به مطالبه مسئولان محلی اگر دانشجوی خارجی در دانشگاه مراغه حضور یابد، فقط به خاطر ظرفیت‌های محلی و خاص این کهن‌شهر از جمله منطقه فسیلی باید جذب شود. وی به مسئولان مراغه یادآوری کرد که دانشجوی خارجی زمانی دانشگاه مراغه را برای تحصیل انتخاب خواهد کرد که از ظرفیت‌های خاص دانشگاه استفاده کند که در اینجا «بهشت فسیل‌شناسان جهان» مطرح می‌شود. بر همین اساس حضور اندیشمندان حوزه دیرینه‌شناسی فرصتی برای روسای دانشگاه‌های این شهرستان فراهم می‌کند تا به معنای واقعی کلمه علاوه بر منطقه، نیازهای جهانی را هم پاسخ دهند.
به عقیده دکتر قادری، رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران نیز «تأسیس و تقویت نهادهای علمی ویژه و راه‌اندازی رشته‌های علمی مرتبط با دیرینه‌شناسی در دانشگاه‌های شهرستان، علاوه بر تربیت دانشجویان و هدایت نخبگان، به ایجاد یک مرجعیت علمی در منطقه ختم می‌شود و گام مهمی در جهت احیای دوباره شهر مراغه به عنوان یکی از کانون‌های علمی مهم ایران زمین به شمار می‌رود.
فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های منطقه فسیلی مراغه در رسانه‌ها
میزبانی مراغه از دومین همایش ملی تنوع زیستی دیرینه و پانزدهمین همایش انجمن دیرینه‌شناسی ایران فرصتی کم‌نظیر برای ظرفیت‌های منطقه فسیلی مراغه در رسانه‌های ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی فراهم می‌کند و بر همین اساس «غلامرضا زارع» به عنوان دبیر اجرایی این همایش طی روزهای اخیر میزبان خبرنگاران محلی بود و کارگروه رسانه برای پوشش خبری این رویداد ملی را شکل داد. به گزارش ایرنا تراکم بالای فسیل مهره‌داران هفت تا ۹ میلیون ساله، منطقه فسیلی مراغه را به بهشت دیرینه‌شناسان تبدیل کرده و دنیای پر رمز و راز جانورانی چون فیل، زرافه، ببر دندان شمشیری، انواع گاوها، آهو، کرگدن و اسب را پیش‌روی دیرینه‌شناسان قرار داده است. منطقه فسیلی مراغه به اذعان کارشناسان از نظر ذخیرگاه دیرینه‌شناسی و مطالعه جغرافیای دیرینه صفحه «اوراسیا» دارای اهمیت ویژه‌ای است تا جایی که با کاوش و استخراج جدید می‌توان به معرفی بیش از پیش ظرفیت‌های علمی و جهانی این ناحیه رسید. به گفته مسئولان امر و بر اساس تحقیق‌های زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی، فسیل جانورانی که از منطقه فسیلی مراغه استخراج شده، به اجداد اولیه آنها در آفریقا ارتباط دارد و همین موضوع مطالعات دیرینه‌شناسی در این کهن‌شهر را جذاب‌تر کرده است تا جایی که مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور نیز در مراغه استقرار دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه نیز در مورد این جذابیت و اهمیت ویژه منطقه فسیلی این شهرستان می‌گوید: منطقه فسیلی مراغه در مسیرهای مهاجرتی پستانداران دوران سنوزوئیک یعنی مسیرهای مهاجرتی مابین اروپا، آفریقا و آسیای شرقی قرار دارد و گونه‌زایی پستانداران فسیل شده در زمان میوسن پسین در نوار آذربایجان و به ویژه در ژئوسایت مراغه نیز بر اهمیت آن افزوده است. به گفته «زارع» تراکم بالای قطعات فسیلی در واحد حجم لنزهای فسیلی، پراکنش وسیع لنزهای فسیل مهره‌دار در مساحت حدود ۴۰ هزار هکتار، تنوع بالای گونه‌های جانوری موجود در لنزهای حفاری شده و دسترسی نسبتاً آسان به لنزهای فسیل مهره‌دار و حفظ شدگی مناسب قطعات فسیلی در سایت مراغه نسبت به سایر سایت‌های فسیل مهره‌داران جهان نیز موجب شده است تا بر اهمیت آن افزوده شود.
فرصتی برای از سرگیری عملیات اجرایی در مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور
شورای ملی راهبری منطقه فسیلی مراغه پس از یک وقفه حدود هفت ساله در دولت سیزدهم احیا شده که نویدبخش روزهای خوش برای این شهرستان است و برگزاری این همایش ملی در مراغه فرصتی برای این شورا فراهم می‌کند تا محرکی برای از سرگیری عملیات اجرایی در مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور باشد. به گفته رئیس اداره محیط زیست مراغه بر اساس تصمیم شورای ملی راهبری منطقه فسیلی سال گذشته ۳۵ میلیارد ریال جهت تکمیل مرکز دیرینه‌شناسی و نزدیک به ۱۰ میلیارد ریال نیز جهت خرید تجهیزات تخصیص یافته و قرار بود تا بر اساس مصوبه‌های این شورا، تامین نیروی تخصصی به صورت موثر پیگیری شود.
بدون شک به دلیل جایگاه ویژه فسیل‌های مهره‌دار در سطح جهانی، یک اراده ملی می‌تواند تحقیقات دیرینه‌شناسی در مراغه را تقویت کند و تکمیل پروژه مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی و تنوع زیستی کشور، حفاری، استخراج و حفاظت لایه‌های فسیلی را با استانداردهای جهانی به سرانجام برساند و برگزاری این همایش در مراغه فرصت هماهنگی و مطالبه را به صورت کم‌نظیر فراهم می‌کند. به گزارش ایرنا این همایش ملی از فردا، سه‌شنبه به مدت سه روز در مراغه برگزار می‌شود و معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست، رئیس انجمن دیرینه‌شناسی ایران، استاندار آذربایجان‌شرقی و جمعی دیگر از مسئولان در آیین افتتاحیه آن سخنرانی می‌کنند.
